Een mens stelt zich soms pertinente levensvragen. Eén daarvan luidt “waar is de tijd van de grote zomertoernooien?” Met Karl Böhrer als onze gids duiken we even het (min of meer nog) nabije verleden in…
Waar is de tijd van de grote zomertoernooien?
- De Beker André Deckers
Acht jaar lang was de Beker André Deckers een begrip in de provincie Antwerpen. De wisseltrofee, was de bekroning van een zomertoernooi dat van 1971 tot 1978 werd betwist tussen de Antwerpse ligaclubs Antwerp, Beerschot, Berchem, KV Mechelen, Racing Mechelen, Lierse, Boom, Turnhout en OLSE Merksem. De man naar wie het blinkende kleinood was vernoemd, stond jarenlang in doel bij Beerschot en was later ook voetbalvoorzitter van de Kielse club en secretaris van de Entente Anversoise. Twee functies die hij vervulde tot aan zijn plotse overlijden in 1971, amper 46 jaar oud. De plannen voor de beker waren er al voor het overlijden van Deckers. Aanvankelijk zou het toerooi “Beker Gazet van Antwerpen 80” heten, naar aanleiding van de tachtigste verjaardag van de krant waarvan Deckers medewerker was. “Beker André Deckers” en “Beker Gazet van Antwerpen” werden de volgende jaren naast en door elkaar gebruikt.
Berchem schopte het niet verder dan twee troostfinales die het telkens verloor. 6-0 tegen Beerschot in 1975, op strafschoppen tegen Antwerp het jaar erna. Op 9 augustus 1978 won Beerschot de laatste finale met 3-1 van Lierse nadat het ook al de edities van 1973, 1974 en 1976 had gewonnen.
Op de foto de wedstrijd tussen Berchem en Lierse (1-0) van 11 mei 1972. De Berchemse elf die net de titel in tweede klasse hadden behaald, werden voor de wedstrijd in de bloemen gezet. De terugwedstrijd op het Lisp verliep heel wat minder feestelijk en werd met 2-0 door de thuisploeg gewonnen. “Zij kregen hiervoor wel de medewerking van de bij Bornem aangesloten ref Herpoel”, lezen we in de krant van toen, “die o.i. ten onrechte, reed na vijf minuten een onvrijwillig handspel met een penalty bestrafte.” Vriendschappelijk ging het er die avond in elk geval niet aan toe, noch op, noch naast het veld. “Na de match kwam het tot ernstige incidenten”, lezen we in diezelfde krant, “toen aanhangers van Berchem het veld overspoelden en ref Herpoel te lijf wilden. De Lierse comitéleden en spelers beschermden Herpoel en Ronnie Michielssens, Lierses centrale verdediger, deelde enkele flinke meppen uit. Na de wedstrijd geraakten ook nog enkele Lierse aanhangers slaags met leden van Berchems spionkop en een tweetal fel bloedende fans dienden in de Lierse kliniek te worden verzorgd.”
Waar is de tijd van de grote zomertoernooien?
- Het Metropool Toernooi roept herinneringen op aan de Paastoernooien
Eind jaren zeventig kreeg de Beker Deckers met het Metropool Toernooi een meer dan waardige opvolger. Een initiatief deze keer van De Nieuwe Gazet. De bezetting van de eerste jaren moest niet onderdoen voor de legendarische paastoernooien van de Entente Anversoise in de jaren vijftig. CF Nacional Montevideo, Feyenoord, Sparta Praag, Everton, Borussia Dortmund, Ferecváros,… En als Antwerpse vertegenwoordigers Antwerp en Beerschot. Ook de formule was hetzelfde als de paastoernooien: één weekend met twee keer twee wedstrijden, twee schiftingswedstrijden, een troostfinale en finale, later uitgebreid naar meerdere speeldagen.
Vanaf 1982 mochten ook Berchem en Lierse deelnemen. Berchem verloor zowel van Lierse (1-2) als van Beerschot (5-1) en haalde de finale niet.
Berchem Sport had een jaar eerder al eens voor deelname gesolliciteerd, maar stuitte toen op een njet van de inrichters. Als revanche organiseerde het datzelfde weekend een oefenwedstrijd tegen UEFA-Cupwinnaar Ipswich Town die helaas niet de verhoopte massa naar het Rooi lokte.
In 1983 geraakten de geel-zwarten wel in het finaleweekend op 5 en 6 augustus in het Beerschotstadion. Geel-zwart verloor op de eerste dag met 2-4 van Antwerp, een wedstrijd waarin René Desaeyere wegens protest na een omstreden strafschop werd uitgesloten. In de troostfinale de volgende dag, bleken de Glasgow Rangers een maat te sterk. De Schotse supporters waren dat weekend in grote aantallen aanwezig op het Kiel. Op vrijdagavond schaarden ze zich, samen met de Beerschotaanhang, achter Berchem Sport in de eerste wedstrijd, om vervolgens met enkele honderden over het hekwerk te klauteren naar de andere kant van het stadion waar ze samen met de Antwerpspionkop hun eigen match tegen Beerschot beleefden. Het is tegenwoordig ondenkbaar. In 1984 volgde nog een laatste editie van het Metropool Toernooi. Berchem geraakte opnieuw niet tot in eindfase van het toernooi na 4-1 verlies tegen Beerschot.
Waar is de tijd van de grote zomertoernooien?
- De Callebaut Cup, een doodgeboren kind
Toegegeven, we spelen een beetje vals. De Callebaut Cup was veeleer een lente- dan een zomertoernooi. Het vond plaats onmiddellijk na afloop van het seizoen 1985-86. Als onbeduidende voetnoot in de geschiedenis van het nationale voetbal is het echter een ideale paginavuller in komkommertijden.
Tijdens het seizoen 1972-73 organiseerde de Liga Beroepsvoetbal voor het eerste een Ligabeker, ook wel de Coupe des Onze genoemd, omdat enkel de elf toenmalige profclubs eraan deelnamen. De beker was geen lang leven beschoren en verdween na amper drie edities tussen de rest van het zilverwerk in de kast. Tot hij in 1986, met de steun van de befaamde chocolatier uit Wieze, opnieuw van onder het stof werd gehaald.
Aan de chocoladebeker namen twintig clubs deel, achttien uit eerste klasse en twee tweedeklassers, Beringen en Berchem dat enkele weken eerder was gepromoveerd. Het toernooi werd gespeeld in vijf groepen van telkens vier clubs. Berchem Sport was samen met SV Waregem, SK Beveren en KV Kortrijk ingedeeld in Groep D. De voorrondefase werd gespeeld van 26 april tot en met 22 mei 1986. Er werd voor die tijd erg vooruitstrevend gevoetbald op zaterdag, zondag, maandag- dinsdag- en donderdagavond. Berchem eindigde laatste in zijn groep met drie punten uit zes wedstrijden. Het speelde gelijk tegen groepswinnaar Essevee, won thuis met 2-1 van Kortrijk, maar verloor al zijn andere wedstrijden. De toon voor het volgende seizoen in eerste klasse was daarmee meteen gezet.
De finale, op 28 mei in de Bosuil, werd door FC Luik met 0-2 gewonnen van Anderlecht. Het was meteen het einde van de Callebaut Cup.
Waar is de tijd van de grote zomertoernooien?
- Berchem wint twee keer de Trofee Ludo Coeck
Het plotse overlijden van Ludo Coeck op 9 oktober 1985 zorgde voor een schok in de Belgische sportwereld. De Berchemnaar was amper 30 toen hij in een auto-ongeval om het leven kwam. Een gepast eerbetoon liet niet lang op zich wachten. Op 10 april 1986 werd in het Park Hotel de Trofee Ludo Coeck voorgesteld aan het grote publiek. Opnieuw een initiatief van Gazet van Antwerpen in samenwerking met Berchem Sport. Twee jaar na het Metropool Toernooi kreeg Antwerpen er zo een nieuw ambitieus zomerkampioenschap bij. Dat bestond uit twee delen: een competitie tussen plaatselijke teams en een galamatch tussen Anderlecht en Inter Milaan, Coecks twee bekendste clubs, op de finaledag.
In een eerste ronde speelden de clubs uit derde en vierde klasse (Herenthout, Wuustwezel, Willebroek, Heist Sport, Tubantia, Germinal, Merksem SC en Bornem) tegen elkaar, in de tweede ronde sprongen ook de tweedeklassers (Berchem Sport, RC Mechelen, Racing Jet en Boom) in de ring en in de derde ronde was het uiteindelijk de beurt aan de eersteklassers (Antwerp, Beerschot, Lierse en Lokeren). De wedstrijden werden gespeeld met rechtstreekse uitschakeling, strafschoppen beslisten bij gelijke stand.
Berchem kende een feilloos parcours. Het won op 30 juli van Bornem (1-3), vervolgens ging op 2 augustus Lierse voor de bijl (2-1) en in de halve finale op 6 augustus moest ook Beerschot eraan geloven. Na 90 minuten was het 2-2, doelpunten van Struyf en Suply. In de strafschoppenreeks misten Daerden en Vervoort voor Beerschot zodat Berchem doorstootte naar de finale.
Die werd op zondag 17 augustus gespeeld in het Olympisch Stadion. In de andere tabelhelft had Sporting Lokeren zich geplaatst. “Wisselbeker krijgt onverwachte maar sympathieke finale”, kopte Gazet van Antwerpen. Trainer Desaeyere moest met een gehavend elftal naar de wedstrijd. Eddy Crocaerts was op training in een oude kwetsuur hervallen, doelman Van Limbergen kampte met rugklachten en nieuwe aanwinst Lassaad Abdelli was even naar zijn geboorteland Tunesië.
De geel-zwarten lieten er geen twijfel over bestaan dat ze de trofee koste wat kost wilden meenemen naar waar hij thuishoorde, het Ludo Coekstadion. Berchem startte gretig, te gretig misschien want al na een kwartier verloor het Patrick Deruyter die onbesuisd de reclameborden in vloog en daardoor een groot deel van het seizoen zou missen. Toch was het Lokeren dat na 25 minuten op voorsprong kwam via Angelo Nijskens. Benny Meurs herstelde spoedig het evenwicht met een kanonschot dat zowaar herinneringen opriep aan Ludo Coeck. Na de rust zakte het tempo en stapelden slordigheidjes zich op. Tot in één dolle minuut Van Ginneken met een sublieme reflex uitpakte op een kopbal van de net ingekomen Tempest en in de tegenaanval die daarop volgde Wim Nauwelaerts de Wase verdediging te snel af was en in twee keer voorbij Bob Hoogenboom schoot. Acht minuten voor tijd stelde diezelfde Nauwelaerts de overwinning veilig, 3-1.
Om 18 uur breiden Anderlecht en Inter Milaan een gepast einde aan de dag met hun wedstrijd om de gedenkschaal Ludo Coeck. De Brusselaars liepen tot 3-0 uit, doelpunten van Scifo, Lozano en Swinnen. Inter kon nog milderen tot 3-2.
